Για τη φανέλα, ρε γαμώτο...
Η έρευνα για τα οικονομικά δεδομένα ομάδων που έχουν (δεδομένα) έχει δύο χαρακτηριστικά. Μπορεί να είναι ευχάριστη, όταν βγαίνεις από την πραγματικότητα ενός ποδοσφαίρου που η οικονομική διαχείριση είναι σε μεγάλο βαθμό αεριτζίδικη (όπως και η διαχείριση της οικονομίας της χώρας από μέρους όλων των κυβερνήσεων μεταδικτατορικά), ή αγχώδης και δυσάρεστη, όταν βλέπεις την απόσταση που σε χωρίζει από τις ανεπτυγμένες ποδοσφαιρικά χώρες.
Του Χρίστου Χαραλαμπόπουλου
Και δεν εννοώ, φυσικά, τα ποσά στα οποία είναι απολύτως λογικό να υπάρχουν διαφορές με χώρες που οι ποδοσφαιρικές αγορές είναι πολλαπλάσιες σε μέγεθος από την ελληνική, αλλά τη νοοτροπία. Και τη διαχείριση των δεδομένων. Ακόμα κι ο τρόπος που αρκετοί αντιμετωπίζουν την αισθητή οικονομική διαφορά του Ολυμπιακού από τις υπόλοιπες ομάδες του πρωταθλήματος δημιουργεί ψευδαισθήσεις για υπολογίσιμο οικονομικό μέγεθος στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.
Ενας τέτοιος τρόπος προσέγγισης είναι απόδειξη άγνοιας για τον τρόπο που υποχρεούνται να λειτουργούν πλέον οι ομάδες. Τέτοια ζητήματα δεν κάνουν πρωτοσέλιδα, επειδή δεν είναι και τόσο εύπεπτα σε ό,τι αφορά την ανάλυσή τους, για δύο κυρίως λόγους: ο πρώτος λόγος αφορά το γεγονός ότι οι ομάδες αποφεύγουν να επενδύουν στη διαφάνεια, σε ό,τι αφορά τα οικονομικά τους δεδομένα, και ο δεύτερος, ότι η οικονομία των σπορ έχει πολλές ιδιαιτερότητες, οι οποίες δεν γίνονται εύκολα κατανοητές. Αναζητώντας προχθές στοιχεία για τις τιμές των εισιτηρίων στα αγγλικά γήπεδα, έπεσα πάνω σε μια ενδιαφέρουσα αναφορά για τον χορηγικό τζίρο που γίνεται στις φανέλες των ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ.
Με βάση τα στοιχεία που έχουν γνωστοποιηθεί για την περίοδο 2011-12, γνωρίζουμε ότι το σύνολο των εσόδων των 20 ομάδων από τη διαφήμιση στη φανέλα θα φθάσει φέτος τα 141 εκατομμύρια ευρώ, μια αύξηση σχεδόν 20% συγκρινόμενη με τον περσινό τζίρο. Σε αυτό το ποσό δεν συμπεριλαμβάνονται τα έσοδα που θα έχει η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ από τη συμφωνία με την DHL για τη διαφήμιση στη φόρμα προπόνησης. Από τις 20 ομάδες μόνο 1, η Μπλάκμπερν Ρόβερς, θα δει τα έσοδά της από τη διαφήμιση στη φανέλα να μειώνονται κατά 1,8 εκατομμύριο ευρώ ετησίως μέχρι να μηδενιστούν. Από τις υπόλοιπες 19 ομάδες οι 13 κατάφεραν –γιατί βρισκόμαστε σε εποχές οικονομικής κρίσης– να διατηρήσουν το ίδιο ποσό που εισέπρατταν και πέρυσι, ενώ 6 κατάφεραν να το αυξήσουν.
Φυσικά τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσε η Μάντσεστερ Σίτι. Η προηγούμενη συμφωνία της με την Etihad της απέφερε 9 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ η νέα, δεκαετούς διάρκειας, θα φέρνει στα ταμεία της 24 εκατομμύρια τον χρόνο. Η μεγάλη χορηγική συμφωνία που έχει κάνει η Σίτι με την Etihad –και η οποία περιλαμβάνει την ονοματοδοσία του γηπέδου αλλά κι άλλες διαφημιστικές πτυχές– είναι βέβαια υπό εξέταση από την ΟΥΕΦΑ για τη συμβατότητά της με τους κανόνες του financial fair play, αλλά η διαφήμιση στη φανέλα δεν αποτελεί πρόβλημα.
Η Σίτι με αυτή τη συμφωνία γίνεται η τρίτη αγγλική ομάδα μετά τη Γιουνάιτεντ και τη Λίβερπουλ που θα παίρνει από τη διαφήμιση της φανέλας το ποσό των 24 εκατομμυρίων ετησίως. Την πεντάδα συμπληρώνουν η Τσέλσι με 16,5 εκατομμύρια ετησίως και η Τότεναμ με 12 εκατομμύρια. Η Αστον Βίλα είναι η ομάδα που κατάφερε να σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση εσόδων από τη διαφήμιση στη φανέλα –μετά τη Σίτι–, καθώς συμφώνησε να διαφημίζει ένα καζίνο για μία πενταετία, αντί του ποσού των 9,6 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Οι διαφημίσεις των μικρών
Το πόσο πολύ έχουν διαφοροποιηθεί τα πράγματα στον συγκεκριμένο τομέα μέσα σε μία επταετία για την Αρσεναλ, μπορεί κάποιος να το διαπιστώσει όταν ανατρέξει στα δημοσιεύματα της εποχής για τη χορηγική συμφωνία, δεκαετούς διάρκειας, που είχε υπογράψει στο τέλος του 2004 με την Emirates. Η συμφωνία, ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ σχεδόν, εκτός από τη διαφήμιση στη φανέλα, περιελάμβανε και την ονοματοδοσία του γηπέδου και τότε είχε θεωρηθεί μυθική. Τώρα τα έσοδα των 6,6 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως από τη φανέλα κάνουν την Αρσεναλ να φαίνεται «φτωχή» συγκρινόμενη με τους ανταγωνιστές της.
Μια αύξηση στα έσοδα από τη διαφήμιση της φανέλας είχε και η Εβερτον, διότι εξασφάλισε ένα ποσό περίπου 1,7 εκατ. ευρώ ετησίως, το οποίο σχετίζεται με τη βαθμολογική θέση της ομάδας. Η Γουέστ Μπρόμγουιτς, η Γουίγκαν και η Σουόνσι έχουν συνάψει συμφωνίες που ανανεώνονται κάθε χρόνο με μία αύξηση. Οι τρεις νεοφώτιστες ομάδες στην Πρέμιερ Λιγκ, Νόργουιτς, Σουόνσι και ΚΠΡ, συνολικά, συγκεντρώνουν περισσότερα χρήματα από τη διαφήμιση στις φανέλες τους απ' όσα εκείνες που υποβιβάστηκαν, αν και με την ΚΠΡ τα πράγματα είναι ακόμα λίγο μετέωρα, καθόσον δεν έχει κλείσει ακόμα το ζήτημα αλλαγής της ιδιοκτησίας της.
Μία παρατήρηση που μπορεί να κάνει κάποιος, τόσο για την πολιτική των ομάδων όσο και των χορηγών, είναι ότι στις συμφωνίες έχουν μπει και ρήτρες απόδοσης –υψηλότερη θέση στη βαθμολογία, υψηλότερα έσοδα– και ότι πολλές μικρομεσαίες ομάδες συνάπτουν συμφωνίες μονοετούς διάρκειας, τις οποίες επαναδιαπραγματεύονται κάθε χρόνο, συνεκτιμώντας τα δεδομένα της στιγμής. Δεν λείπουν και περιπτώσεις συμφωνιών ανά μήνα, αλλά σε μικρότερες κατηγορίες. Πάντως, με το φετινό ποσό-ρεκόρ εσόδων από τη διαφήμιση στη φανέλα η Πρέμιερ Λιγκ ξεπέρασε την Μπουντεσλίγκα, η οποία την τελευταία πενταετία είχε τα πρωτεία. Τέλος, ίσως έχει ενδιαφέρον να σημειώσω ότι επτά από τις ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ –Βίλα, Γουλβς, Σουόνσι, Σάντερλαντ, Γουίγκαν, Μπόλτον και Γουέστ Μπρόμγουιτς– διαφημίζουν στις φανέλες τους επιχειρήσεις τζόγου.