Ο τελικός του FA Cup που «γέννησε» τους αριθμούς στις φανέλες!
Οι ποδοσφαιρικές φανέλες δεν είχαν πάντα τη μορφή που έχουν σήμερα καθώς και αυτές έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου όπως και καθετί άλλο που αφορά το ποδόσφαιρο.
Στην εποχή μας αποτελούν το νούμερο ένα εμπορεύσιμο προϊόν των ομάδων και τα μεγάλα κλαμπ πλουτίζουν με τις πωλήσεις τους ανά τον κόσμο και με τις εμπορικές συμφωνίες που συνάπτουν για να γραφτεί το όνομα κάποιας εταιρίας επάνω στη φανέλα τους. Μπορεί να είναι δύσκολο να το φανταστεί κάποιος, αλλά κάποτε δεν αναγράφονταν πάνω στις φανέλες ούτε οι αριθμοί των παικτών, οπότε η απορία που γεννιέται είναι, πώς ξεχώριζαν οι παίκτες μεταξύ τους;
Ο Χέρμπερτ Τσάπμαν, ο θρυλικός προπονητής της Άρσεναλ ο οποίος ήταν και ο εμπνευστής του περίφημου συστήματος WM, ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους που επιχείρησε να βρει τη λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα, βγήκε μπροστά και υποστήριξε την ιδέα της αρίθμησης στις φανέλες των παιχτών, παρά τις πολλές αρχικές διαφωνίες που υπήρχαν. «Δεν μπορώ να βρω κάτι που να χαρακτηρίζει αυτή την ιδέα ως κάτι διαφορετικό από χρήσιμη και όσο κι αν η μετάβαση θα είναι δύσκολη, προσωπικά την βρίσκω απαραίτητη». Ο Τσάπμαν ήταν πάντα πρωτοπόρος και με αυτή του τη φράση έβαλε το πρώτο λιθαράκι προς την κατεύθυνση που τότε έμοιαζε μακρινή, καθώς οι φωνές και οι αντιδράσεις ήταν πολλές.
Πρώτη απ’ όλους αντιδρούσε η ίδια η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία του νησιού, που παρότι ήταν πολύ μπροστά σε σχέση με των υπολοίπων χωρών σε πολλά θέματα, δεν είδε με καλό μάτι την ιδέα των αριθμών στις φανέλες και αντιμετώπισε με καχυποψία το ζήτημα, πράγμα που μπορεί να φαντάζει αστείο και αφελές σήμερα, αλλά για εκείνη την εποχή, που τα πάντα στο άθλημα ήταν σε εμβρυακό στάδιο, ήταν κάτι το απολύτως φυσιολογικό. «Τα νούμερα στις φανέλες των παικτών είναι κάτι αστείο και αχρείαστο. Στα μάτια μου κάνουν τους παίκτες να μοιάζουν σαν αναβάτες αλόγων κούρσας. Ειλικρινά όλο αυτό είναι κάτι εντελώς εκτός ποδοσφαίρου». Κι όμως αυτή η δήλωση δεν ανήκει σε κάποιον άσχετο με το ποδόσφαιρο, αλλά στον Σίντνεϊ Κινγκ, τον σπουδαίο προπονητή της Γουέστ Χαμ στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα και έναν άνθρωπο που θεωρείται και ανήκει στις μεγάλες μορφές του αγγλικού ποδοσφαίρου εκείνης της πρώιμης περιόδου.
Η πρώτη εμφάνιση ομάδας με αριθμούς στις φανέλες της θρυλείται πως ήταν στις 25 Αυγούστου του 1928, και δεν ήταν άλλη από την Άρσεναλ του Τσάπμαν, σε έναν αγώνα κόντρα στην Σέφιλντ Γουένσντεϊ στον οποίο οι «κανονιέρηδες» είχαν ηττηθεί με 3-2. Οι προσπάθειες για την επισημοποίηση της αρίθμησης είχαν ξεκινήσει καθώς και η Τσέλσι είχε αρχίσει να δοκιμάζει το εγχείρημα σε ορισμένα δικά της παιχνίδια, όμως οι απειλές της FA για τιμωρία έβαζαν φρένο στις διαθέσεις των ομάδων. Οι «μπλε» μάλιστα είχαν φορέσει φανέλες με αριθμούς σε μια περιοδεία φιλικών αγώνων που είχαν πραγματοποιήσει το 1929 στην Βραζιλία, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές από τον Τύπο της χώρας του καφέ, (και για τις φανέλες αλλά και για την απόδοσή τους) αλλά και από διορατικούς αθλητικούς ρεπόρτερ της Βρετανίας.
Ο τελικός που άλλαξε την «εμφάνιση» του ποδοσφαίρου
Στον τελικό Κυπέλλου Αγγλίας του 1933 η Έβερτον είχε επικρατήσει της Μάντσεστερ Σίτι με 3-0 στο Γουέμπλεϊ μπροστά σε 90000 κόσμο, όμως την παράσταση σε εκείνη την αναμέτρηση έκλεψαν οι αριθμημένες φανέλες. Το συγκεκριμένο παιχνίδι ήταν και αυτό που έμελλε να αλλάξει οριστικά την στάση της FA στο ζήτημα της αρίθμησης αν και είχαν προηγηθεί και κάποια ακόμα παιχνίδια στη διάρκεια της χρονιάς στα οποία είχε επιτραπεί στις ομάδες να χρησιμοποιήσουν αριθμούς. Σε εκείνον τον τελικό οι παίκτες της Έβερτον είχαν φορέσει νούμερα από το 1 ως το 11 και οι παίκτες της Σίτι από το 12 ως το 22, με τον τερματοφύλακα της Σίτι, Λεν Λάνγκφορντ, όμως να μην φοράει το 12, όπως απαιτούσε ο κανονισμός, αλλά το 22. Φυσικά αυτό ήταν κάτι που δεν άρεσε καθόλου στην FA, μιας και αυτή του η ενέργεια μεταφράστηκε ως κίνηση ανυπακοής και εντελώς εκτός της αγγλικής πραγματικότητας και της συντηρητικής κοινωνίας της εποχής.
Παρόλα αυτά η Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία δεν έδωσε επίσημο χαρακτήρα στα νούμερα στις φανέλες ακόμα και τότε, κάτι που έγινε τελικά 6 χρόνια αργότερα, το 1939 στην έναρξη μιας σεζόν που εν τέλει διεκόπη λόγω του Παγκοσμίου Πολέμου, και ενώ η εθνική ομάδα της Αγγλίας, δύο χρόνια νωρίτερα, είχε βάλει νούμερα στις φανέλες της σε αρκετές φιλικές αναμετρήσεις της. Το στενάχωρο είναι ότι ο μπροστάρης του όλου εγχειρήματος, ο Χέρμπερτ Τσάπμαν, δεν πρόλαβε να δει την επισημοποίηση της όλης διαδικασίας, αφού έφυγε από την ζωή το 1934 από πνευμονία, έμεινε όμως στην ιστορία ως ο άνθρωπος που βγήκε μπροστά και άλλαξε κάτι που σήμερα θεωρούμε δεδομένο.
Βασίλης Πλακογιάννης
